บทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงานสำหรับนักศึกษาระดับ ม.ต้น ศูนย์การเรียนชุมชนโพนบก

ชื่อเรื่อง บทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงานสำหรับนักศึกษาระดับ ม.ต้น ศูนย์การเรียนชุมชนโพนบก

อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม

1. ความสำคัญของปัญหา

เนื่องจากการจัดการเรียนการสอนตามหลักสูตรการจัดการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2551 ได้กำหนดไว้ให้ผู้เรียนต้องเรียนรู้การทำโครงงานทุกระดับชั้น ทุกหมวดวิชา หมวดวิชาละ 1 โครงงานและกำหนดให้กิจกรรมเป็นส่วนหนึ่งของการวัดผลและประเมินผลการเรียน จากประสบการณ์การจัดการเรียนการสอนทุกภาคเรียนพบว่านักศึกษา ไม่เข้าใจว่าโครงงานคืออะไรครูได้พยายามอธิบายและให้ทำโครงงานมาส่ง แต่มักเป็นการเขียนรายงานออกมาทุกครั้ง ในภาคเรียน 1/2553 นี้ครูจึงคิดสร้างสื่อนวัตกรรมวิธีการทำโครงงานขึ้นไว้ใช้ในการจัดเรียนการสอนเพื่อให้นักศึกษาได้มีแบบอย่างในการปฏิบัติการทำโครงงานที่ถูกต้องจนได้ชิ้นงานจริง ครูจึงกำหนดกลุ่มเป้าหมายทดลองใช้ในระดับมัธยมศึกษาตอนต้น จำนวน 5 คนในศูนย์การเรียนชุมชนตำบลโพนบกเป็นกลุ่มเป้าหมายในการทำวิจัยเพื่อแก้ปัญหาประกอบกับในศูนย์การเรียนยังขาดสื่อนวัตกรรมเกี่ยวกับวิธีการทำโครงงานไว้ให้นักศึกษาค้นคว้า ดังนั้นเพื่อมุ่งให้การจัดการเรียนการสอนนำไปสู่ความสำเร็จครูจึงคิดแก้ปัญหาโดยการสร้างสื่อวิธีการทำโครงงานไว้เป็นแนวทางการเรียนรู้และปฏิบัติอย่างมีประสิทธิภาพตามกระบวนการ การทำโครงงานอย่างละเอียด

2.วัตถุประสงค์การวิจัย

1. เพื่อสร้างนวัตกรรมบทเรียนสำเร็จรูปเรื่อง “ การทำโครงงานสำหรับนักศึกษา “

2. เพื่อวัดผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาก่อนและหลังการเรียน

3.ประโยชน์ที่คาดว่าได้รับ/การพัฒนานวัตกรรม

3.1ประโยชน์

1. ได้สื่อการสอนบทเรียนสำเร็จรูป”เรื่องการทำโครงงานสำหรับนักศึกษา”

2. ช่วยให้ครูมีสื่อการสอนและส่งเสริมให้นักศึกษาได้ค้นคว้าด้วยตนเอง คิดเป็น ทำเป็น แก้ปัญหาเป็น

3. สามารถนำบทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงานไปใช้กับกลุ่มผู้เรียนศูนย์การเรียนตำบลอื่นๆได้

3.2 การพัฒนานวัตกรรมและการเก็บรวบรวมข้อมูล

จากประสบการณ์ในการจัดการเรียนการสอนพบว่าครูผู้สอนยังขาดสื่อการสอน วิธีการทำโครงงาน นักศึกษาขาดความ สนใจในเนื้อหาวิชาบทเรียนที่มีแต่ตัวหนังสือที่บอกเนื้อหาวิธีการปฏิบัติและข้อปฏิบัติไม่กระตุ้นให้นักศึกษาเกิดทักษะการเรียนรู้ตามขั้นตอนที่ดีได้ทำให้กระบวนการเรียนการสอนไม่เป็นที่น่าพอใจ

ข้าพเจ้าจึงได้นำปัญหาเหล่านี้ไปสอบถามครูผู้สอนในกลุ่มอื่นๆภายในอำเภอของตนเองถึงแนวทางการแก้ปัญหาเกี่ยวกับการทำโครงงาน พบว่าบทเรียนสำเร็จรูปเหมาะที่จะนำไปใช้กับนักศึกษาและช่วยให้นักศึกษา มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และเป็นการพัฒนาการการเรียนการสอนที่ดีได้

4.วิธีการดำเนินการวิจัย/วิธีแก้ปัญหา

4.1 ประชากร/กลุ่มตัวอย่างที่ศึกษา

- ประชากร คือ นักศึกษาศูนย์การเรียนชุมขนตำบลโพนบก กศน.โพนสวรรค์ที่ลงทะเบียนเรียนหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐานพ.ศ. 2551 จำนวน 10 คน

- กลุ่มตัวอย่าง คือ นักศึกษาศูนย์การเรียนชุมชนตำบลโพนบกที่มีปัญหาการทำโครงงาน จำนวน 5 คน

4.2 ขั้นตอนการพัฒนา /การใช้นวัตกรรมแบบฝึกปฏิบัติการทำโครงงาน

4.2.1 ศึกษาการเขียนบทเรียนสำเร็จรูปโดยการปรึกษาผู้รู้ในเรื่องนี้จนชัดเจน

4.2.2 กำหนดกรอบกสาระการเรียนรู้ให้ศึกษาที่ละขั้นตอนเช่น กรอบที่ 1ความหมายของโครงงาน กรอบที่2 ลักษะของโครงงาน กรอบที่ 3 กระบวนการทำโครงงาน ตัวอย่างการทำโครงงานนักศึกษาสามารถอ่านและปฏิบัติได้ตามขั้นตอนพร้อมการเฉลยท้ายบท

4.2.3 ลำดับความสำคัญการปฏิบัติให้สัมพันธ์กัน และลงมือปฏิบัติการทำโครงการในการโครงงานตามขั้นตอนจนได้ชิ้นงานที่ต้องการ

4.2.4 นำบทเรียนสำเร็จรูปและแบบฝึกปฏิบัติการทำโครงงานไปปรึกษาอาจารย์บุศลิน ช่างสลักและอาจารย์อภิรดี วันแก้ว ตรวจให้คำปรึกษาแนะนำและได้เชิญอาจารย์พิเศษจากในระบบที่มีความรู้ในเรื่องการทำวิจัยในชั้นเรียนมาให้ความรู้ร่วมกับทีมวิจัยของอำเภอในลักษณะวิธีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ( km ) จนได้ข้อมูลในการทำแบบฝึกการทำโครงงานที่ดีนำไปใช้กับนักศึกษาตามขั้นตอนที่วางไว้

4.2.5 สร้างแบบทดสอบไว้หนึ่งชุดให้ครอบคลุมทั้ง 3 กรอบสาระที่ให้ศึกษาในบทเรียนสำเร็จรูปเรื่องการทำโครงงาน นำผลคะแนนก่อน-หลังเรียนมาหาค่าเปรียบเทียบวัดผลสัมฤทธิ์หลังการใช้บทเรียนสำเร็จรูปครั้งนี้

4.3 เครื่องมือที่ใช้

4.3.1 เครื่องมือที่ใช้ในการแก้ปัญหา /แนวทางในการแก้ไขปัญหา

- แบบฝึกปฏิบัติการทำโครงงาน

4.3.2 เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล

- แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาก่อนและหลังเรียน

4.4 วิธีการเก็บรวมรวมข้อมูล

- ผู้วิจัยเก็บรวบรวมข้อมูลด้วยตนเองโดยใช้แบบทดสอบก่อนและหลังเรียนเก็บรวบรวมข้อมูลดังนี้

1.ทดสอบก่อนเรียนด้วยแบบทดสอบการทำโครงงาน

2. ฝึกปฏิบัติใบงานที่ 1 วิเคราะห์ปัญหาทีต้องกาทำโครงงาน

3 .ฝึกปฏิบัติใบงานที่ 2 เล่าประสบการณ์ที่ได้จากการค้นคว้าหาสาเหตุการทำโครงงาน

4. ฝึกปฏิบัติใบงานที่ 3 ทางเลือกใช้ในการแก้ปัญหาการทำโครงงาน

5. ฝึกปฏิบัติใบงานที่ 4 การเขียนโครงการในการทำโครงงาน/ ทำโครงงานหนึ่งเรื่อง

6. ฝึกปฏิบัติใบงานที่ 5 เล่าประสบการในการทำโครงการในการทำโครงงาน

7.ทดสอบหลังเรียนด้วยแบบทดสอบการทำโครงงาน

4.5 สถิติที่ใช้และวิธีการวิเคราะห์ข้อมูล

-ค่าร้อยละ (percentage )

-ค่าเฉลี่ย ( Maen )

5.ผลการวิจัย

ตารางที แสดงการเปรียบเทียบความสามารถในการฝึกปฏิบัติการทำโครงงานและผลการเรียนรู้ของนักศึกษาตำบลโพนบก อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม (N 5 )

นักศึกษาคนที่	คะแนนก่อนเรียน	คะแนนหลังเรียน	คะแนนความก้าวหน้า -
1	15	18	+3
2	16	20	+4
3	9	17	+8
4	6	15	+9
5	12	19	+7
คะแนนรวม	58	89	+31
คะแนนเฉลี่ย	11.60	17.80	6.20
ค่าร้อยละ	11.60	17.80	31.00

จากตาราง พบว่าโดยภาพรวมคะแนนเฉลี่ยก่อนเรียน 11.60 คะแนนหลังเรียนเท่ากับ 17.80คะแนนเฉลี่ยเพิ่มขึ้น +6 คิดเป็นค่าร้อยละความก้าวหน้าเท่ากับ 31 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์ที่ผู้วิจัยกำหนดไว้ร้อยละ 25% เมื่อพิจารณาเป็นรายบุคคลพบว่านักศึกษาได้คะแนนเพิ่มขึ้นทุกคนเบื้องต้นมีการพัฒนาในการฝึกปฏิบัติการทำโครงงานได้ดีขึ้น

6. การสะท้อนผลการวิจัย

ผู้ทำการวิจัย จากที่นักศึกษาได้ทำแบบฝึกฏิบัติการทำโครงงาน (เล่าให้ฟัง ) เป็นบทเรียนที่สามารถศึกษาแล้วนำไปปฏิบัติการทำโครงงานจนได้ชิ้นงานที่ดีและนำไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันได้ ยังเป็นการฝึกให้ตนเองมีความรู้ มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์และยากทดลองทำชิ้นงานใหม่ๆต่อไป ผู้วิจัยมีความภาคภูมิใจที่ได้ทำนวัตกรรมบทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงานครั้งนี้ขึ้นไว้เป็นสื่อในการจัดการเรียนการสอนในศูนย์การเรียนตนเองและเพื่อนครูศูนย์การเรียนอื่นๆ ดีใจที่ได้ทำประโยชน์ให้กับการศึกษา

นายไกทอง มุดผากิติเดช ครูศูนย์การเรียนบ้านโคกนาดี ต.นาขมิ้นอำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ผู้ร่วมงานวิจัย การนำบทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงานของอาจารย์ปานจิตต์ จะรคร ไปทดลองใช้ในกลุ่มของตนเองปรากฏว่านักศึกษาบ้านโคกนาดียังไม่เข้าใจการวิเคราะห์ปัญหาเพื่อมาทำโครงงานจึงอธบายและให้ทดลองเขียนประสบการจากความรู้สึกที่พบมาว่ายากเรียนรู้เรื่องอะไรยกตัวอย่างให้ดูอีกครั้งจนสามารถทำได้

นางสาวกันตินันท์ ลีสี ครูศูนย์การเรียนตำบลนาใน อำเภอโพนสวรรค์ จังหวัดนครพนม ให้ความคิดเห็นเกี่ยวกับนวัตกรรมการทำโครงงานว่าน่าจะใช้ภาษาในการเขียนให้ชัดเจนง่ายต่อการทำความเข้าใจในแต่ ละบทที่ต้องศึกษา แบบฝึกปฏิบัติการทำโครงงานบางกรอบนักศึกษายังเขียนไม่ชัดเจน ครูจึงแนะนำและลองฝึกการเขียนทีละขั้นตอนจนเข้าใจ

นางสาวโสรยา อุปันนา นักศึกษาศูนย์การเรียนตำบลโพนบก อำเภอโพนสวรรค์ ให้ความคิดเห็นว่าการเริ่มต้นโดยการวิเคราะห์ยังไม่เข้าใจหลังจากที่ศึกษาและสอบถามครูก็เริ่มเข้าใจและสามารถปฏิบัติได้ตามขั้นตอนตามตัวอย่างในบทเรียนสำเร็จรูปจนได้ผลงานที่พอใจและไดความรู้การทำโครงงานมากขึ้น

7.แนวทางการพัฒนา

จากการทำนวัตกรรมบทเรียนสำเร็จรูปการทำโครงงาน ผู้วิจัยมีความคิดที่จะเผยแพร่ทางแว็บบล็อกให้ความรู้กับกลุ่มแครือข่ายงานวิจัยและนักศึกษาได้ลองนำไปปฏิบัติและรับข้อเสนอแนะมาปรับปรุงแก้ไข การทำสื่อไว้สำหรับการเรียนการสอนต่อไปในแต่ละภาคเรียน

8.การขยายผล

ได้เผยแพร่ผลงานการทำวิจัยครั้งนี้ผ่านแว็บบล็อกและการประชาสัมพันธ์สื่อประชาสัมพันธ์งานทุกอำเภอเพื่อเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ของครูและนักศึกษาทุกตำบล อำเภอ ให้เห็นคามสำคัญของการทำโครงงาน

เพื่อการพัฒนาการศึกษาให้กว้างไกล